„Archipelag islam” to rozmowa rzeka Jakuba Winiarskiego i Piotra Ibrahima Kalwasa o islamie – o jego historii i jego przyszłości, o nadziejach na reformy, korzeniach terroryzmu i nadziei w sufizmie. O muzułmańskich „heretykach”, reformatorach i kobietach w krajach islamskich walczących o godność, wolność i życie, o konflikcie islam–Zachód.
Jednocześnie jest to dyskusja o sprawach ważnych, a często pomijanych w dyskursie o stanie dzisiejszego świata: o narastającym z roku na rok i nieustannie przyspieszającym, konflikcie tradycjonalizmu i nowoczesności, o lękach i wściekłości „starych” i fatalnych błędach „rodziny Młodziaków”, o narastającym zagrożeniu islamizmem, faszyzmem, prawicowym populizmem oraz o postępującej ślepocie części lewicy, a nad tym wszystkim unosi się duch Gombrowicza.