Rozpad systemu politycznego NRD połączony z katastrofalną sytuacją gospodarczą otworzył jesienią 1989 r. perspektywę niemieckiej jedności państwowej. Jednak kwestia podziału czy jedności Niemiec, ze względu na duże znaczenie dla układu sił między Wschodem a Zachodem, nie mogła być pozostawiona jedynie obu państwom niemieckim. Autor z wielkim znawstwem przedmiotu ukazuje bankructwo koncepcji enerdowskiego socjalizmu, realizowanego pod kierunkiem partii komunistycznej SED, w obliczu rewolucyjnych zmian systemowych w ZSRR (pierestrojka) i pojawiającej się w ich następstwie presji zmian ustrojowych w państwach socjalistycznych, w szczególności w Polsce. Nie zapobiegły temu wysiłki partyjnych reformatorów, dążących do ocalenia socjalistycznej NRD i sanacji gospodarki.