Propaganda w świecie nowych plemion

Kiedy prawie czterdzieści lat temu ukazało się pierwsze wydanie książki „Czas plemion” (1988), jej autor, francuski socjolog Michel Maffesoli nie mógł przypuszczać, że zaprezentowana przez niego koncepcja nowoplemion stanie się tak bardzo aktualna w czasach, gdy sferę komunikacji zdominują media określane mianem społecznościowych. Opisane przez niego w tamtym czasie zachowania ułatwiają zrozumienie procesów zachodzących we współczesnych audytoriach, pozwalają znaleźć odpowiedź na pytanie, czym są warunkowane plemienne zachowania komunikacyjne oraz dlaczego tak bardzo wzrosło w ostatnich latach znaczenie propagandy partycypacyjnej. Nowoplemiona nie są tym samym, czym są plemiona w znaczeniu antropologicznym, łączą je jednak pewne podobieństwa. Rytualizm, silne więzi i przywiązanie do wspólnego systemu wartości, wspólne symbole ułatwiające identyfikację, to cechy wspólne. Członkowie współczesnych tribus są jednak w swoich wyborach labilni, zmienni, często nieprzewidywalni. Sami podejmują decyzje o przynależności do plemienia i sami z tej przynależności rezygnują. Rozpowszechnianie się platform społecznościowych, co wiemy już z różnych badań, wbrew powszechnym przekonaniom, pozwala budować nowe społeczności i czasem je integrować, znacznie częściej jednak umożliwia antagonizowanie ludzi, dzielenie ich, podgrzewanie negatywnych emocji. Te zaś budują zasięgi i podbijane są przez algorytmy. Celem badań, których wyniki przedstawiono w niniejszej publikacji jest rewizja koncepcji i definicji propagandy jako specyficznej formy komunikacji wobec zmian, jakie nastąpiły w całym procesie komunikacyjnym wskutek wprowadzenia i upowszechnienia narzędzi cyfrowych i mediów społecznościowych. Omawiane w pracy kolejne wątki teoretyczne zostały wzbogacone materiałami ilustracyjnymi wybranymi na podstawie obserwacji oraz analizy zawartości mediów.