Pan Tadeusz (lektura z opracowaniem)

Pan Tadeusz to jedno z wielkich i nieprzemijających arcydzieł, które na stałe wpisało się do literackiego kanonu. Mickiewicz stworzył epos, którego głównym i najważniejszym bohaterem jest szlachta polska, a który poprzez swoją niezwykłą i niepowtarzalną atmosferę do dziś stanowi swoiste „centrum i źródło polskości”. Słowo w poemacie ma moc wskrzeszającą i kreującą zarazem: przywraca byt narodowy kraju ciemiężonego przez zaborcę i daje jego zniewolonym mieszkańcom nadzieję na rychłe odzyskanie upragnionej wolności. Dzieło pełniło wówczas funkcję dwoistą: było dla emigrantów widomym znakiem odległej Polski, natomiast dla tych, którzy pozostali w kraju, wspomnieniem czasów minionych i namiastką utraconej przeszłości. Mickiewicz po raz kolejny zaskakuje nas tutaj bogactwem tematów i rozległością podejmowanej problematyki. Oprócz tak silnie wybrzmiewającego patriotyzmu i miłości ojczyzny, snuje refleksje na temat sielskiego, szlacheckiego bytowania, romantycznego uczucia, tradycji i polskiej obyczajowości. A wszystko rozgrywa się w soplicowskim dworku, który na ten czas staje się ostoją niczym niezmąconej, prawdziwej polskości. Epos jest wart docenienia także ze względu na swoje nowatorstwo. Mickiewicz bowiem rezygnuje tutaj z romantycznego indywidualizmu na rzecz szeroko pojmowanej zbiorowości. Wieszcz roztacza przed naszymi oczyma piękno dawnej Polski i przenosi jej obraz w nasze „teraz”, bo przecież „jest u mnie kraj, ojczyzna myśli mojej, / I liczne mam serca mego rodzeństwo / Piękniejszy kraj, niż ten co w oczach stoi (...)” [z wiersza Gdy tu mój trup Adama Mickiewicza]
Adam Mickiewicz (1798-1855) był synem adwokata Mikołaja Mickiewicza oraz Barbary z Majewskich, córki ekonoma. Otrzymał gruntowne wykształcenie w dominikańskiej szkole w Nowogródku, a następnie podjął studia w Wilnie, które ukończył z tytułem magistra. Następnie zaczął pracować jako nauczyciel. Jest uważany za jednego z najwybitniejszych twórców epoki romantyzmu (obok Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego). Napisał m.in. Odę do młodości (1820 r., wydanie 1827 r.), cykl Ballady i romanse (1822 r.), poemat historyczny Grażyna(1823 r.), Dziady cz. II i IV (1823 r.), Sonety krymskie (1826 r.), Dziady cz. III (1832 r.), Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego (1832 r.) oraz poemat Pan Tadeusz (1834 r.). Nadaje się na nagrody dla uczniów szkół podstawowych.