Familoki. Śląskie mikrokosmosy. Opowieści o mieszkańcach ceglanych domów

Nie tylko Nikiszowiec

Familoki. Jeden z symboli G&oacute,rnego Śląska, wrośnięte w jego krajobraz na r&oacute,wni z kopalnianymi szybami, hałdami i kominami. Poza Śląskiem kojarzone gł&oacute,wnie z filmami Kazimierza Kutza, Lecha Majewskiego czy malarstwem Grupy Janowskiej. I ewentualnie z coraz popularniejszą zabytkową dzielnicą Katowic ... Nikiszowcem, kt&oacute,ry w 2011 roku został wpisany na polską listę pomnik&oacute,w historii. Kamil Iwanicki, silesianista, pomysłodawca i tw&oacute,rca projektu Familoki, opowiada w książce o ich sięgającej końca XVIII wieku historii. O tym, skąd się wzięły robotnicze osiedla, kim byli ich mieszkańcy, jak wyglądało życie rodzinne w familokach i gdzie można je jeszcze dzisiaj zobaczyć. Odpowiada r&oacute,wnież na pytanie, dlaczego tak wiele z nich miało kolorowe okiennice, jak wyglądały typowe mieszkania w familokach i czemu obecnie wywołują one dwojakie skojarzenia. Przedstawia historię prawdziwego stalowego domu i weryfikuje legendy, jakoby ściągał pioruny. Autor oprowadza nas po przemijającym świecie śląskich (i nie tylko!) robotniczych kolonii. Świecie, kt&oacute,ry w sporej części bezpowrotnie utraciliśmy ... tym bardziej warto się weń zagłębić. A jest to iście fascynująca podr&oacute,ż.

Życie w familoku toczyło się jakby według ustalonego odg&oacute,rnie harmonogramu. Bladym świtem zrywały się dziouchy (kobiety), kt&oacute,re szykowały klapsznity (kanapki) na szychtę (dni&oacute,wkę) dla swych męż&oacute,w i syn&oacute,w. Mężczyźni wychodzili po ćmoku (w mroku) z dom&oacute,w i podążali jeden za drugim, niczym mr&oacute,wki, do szyb&oacute,w kopalnianych, gdzie pod ziemią spędzali większość dnia. W tym czasie mamulki (matki) przygotowywały już śniadania bajtlom (dzieciom), kt&oacute,re przed &oacute,smą wybiegały w małych grupach do szkoły, robiąc wok&oacute,ł larmo (hałas). Na kilka godzin w familokach m&oacute,gł zapanować względny spok&oacute,j.

fragment książki