Zrozumieć fotografię

John Berger (1926–2017), brytyjski powieściopisarz, malarz, a przede wszystkim krytyk artystyczny, zasłynął rozważaniami nad malarstwem i reklamą w książce Sposoby widzenia (1972) oraz powieścią G (1972). Interesowały go relacje między jednostką a społeczeństwem oraz między kulturą a polityką. Wnikliwe, pełne społecznego zaangażowania i prowokacyjne pisarstwo uczyniło go jednym z najbardziej wpływowych intelektualistów ostatniego półwiecza. Na niniejszy tom składają się ułożone chronologicznie teksty o fotografii i fotografach od 1968 roku, w znacznej mierze niepublikowane dotąd w postaci książkowej. Berger wpisuje się w nurt współczesnego namysłu nad fotografią, która od chwili swoich narodzin skłania do niego myślicieli różnych dziedzin – nie tylko teoretyków sztuki. Fotografia przez swoje podobieństwo do klasycznych sztuk przedstawiających, a zarazem odmienność od nich, przez swoją mechaniczną reprodukowalność, a zarazem twórczy charakter, jest prowokacją i wyzwaniem wobec tradycyjnego rozumienia reprezentacji i twórczości. Ponadto, co lewicowej orientacji Bergera bardzo odpowiada, jest punktem skupienia rozmaitych napięć kulturowych, społecznych i politycznych, miejscem możliwego „zaangażowania”. Autor dzieli się z czytelnikiem swoim „rozumieniem fotografii” na przykładzie nawybitniejszych współczesnych fotografików, o których pisze w tym tomie, takich jak Kertész, Salgado, Strand czy Cartier-Bresson. Prawie trzydzieści ich zreprodukowanych tu zdjęć składa się na ikonografię tych esejów.