„,Atlas chorób endokrynologicznych i metabolicznych“, to pierwsze polskie wydanie cenionego na świecie Atlas of Clinical Endocrinology and Metabolism. Opracowany przez prof. Marka Ruchałę na podstawie dzieła prof. Pauline Camacho, stanowi nowoczesne, przejrzyste i bogato ilustrowane kompendium wiedzy o chorobach układu hormonalnego. Polski zespół redakcyjny dostosował treści do krajowych standardów diagnostycznych i terapeutycznych, zachowując pełną zgodność z aktualnymi wytycznymi międzynarodowymi.
Książka obejmuje szerokie spektrum zagadnień, w tym choroby tarczycy (nadczynność, niedoczynność, choroba guzkowa, guzki tarczycy), ich objawy, metody diagnostyki i leczenia. Dużą część poświęcono cukrzycy typu 1 i typu 2 oraz jej powikłaniom: retinopatii, nefropatii, neuropatii, dermopatii cukrzycowej, infekcjom skórnym, rogowaceniu ciemnemu i stopie cukrzycowej.
Atlas przedstawia także wpływ zaburzeń hormonalnych na choroby układu krążenia, ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego, a także rzadsze jednostki, takie jak akromegalia, hiperkortyzolemia, zespół Cushinga, glucagonoma, otyłość (w tym podwzgórzowa) czy niedobór hormonu wzrostu. Omówiono również choroby metaboliczne kości — osteoporozę, osteomalację, chorobę Pageta oraz schorzenia sklerotyczne.
Istotną część stanowią choroby podwzgórza i przysadki: gruczolaki przysadki, guzy nieczynne hormonalnie, limfocytarne zapalenie przysadki, niedoczynność i udar przysadki, a także zaburzenia tylnego płata z moczówką prostą centralną. Uwzględniono również wpływ COVID-19 na hormony.
W rozdziałach dotyczących nadnerczy opisano m.in. niedoczynność kory nadnerczy, przełom nadnerczowy, hiperaldosteronizm pierwotny, guz chromochłonny, wrodzony przerost nadnerczy, incydentaloma i raka kory nadnerczy. Poruszono także zagadnienia hipogonadyzmu męskiego, braku miesiączki, terapii hormonalnej, niskiego testosteronu, ginekomastii i hiperprolaktynemii.
Uzupełnieniem są rozdziały o guzach neuroendokrynnych (NET), zespołach MEN1 i MEN2, zespole rakowiaka, zespole Carney’a, chorobie von Hippel-Lindau, a także nowoczesnym podejściu do terapii hormonalnej osób transpłciowych i zagadnieniom dysforii płciowej.
Dzięki przejrzystej formie, setkom ilustracji i naciskowi na praktyczne algorytmy postępowania, atlas stanowi nieocenione źródło wiedzy dla endokrynologów, diabetologów, internistów, studentów medycyny i wszystkich, którzy chcą szybko i skutecznie rozpoznawać oraz leczyć choroby endokrynologiczne.