Księga Sędziów

`Księga Sędziów` jest istotnym dokumentem dziejów Izraela i kształtowania się judaizmu. Za wyjątkiem pięknej bajki Jotama (jednego z dwóch, obok sławnej pieśni Debory, fragmentów poetyckich) nie ma tu miejsca na przypowieści czy napomnienia moralne znane z późniejszych ksiąg proroków. Jednak wiele jej fragmentów to prawdziwe klejnoty nowelistyki, nie tylko zresztą batalistycznej, jak wyprawa Gedeona na Midianitów. Podstęp Ehuda, który zabił Eglona, tłustego króla Moabu, śmierć kanaanejskiego wodza Sysery z rąk pięknej Jael, zawarta w kilku wersetach poruszająca opowieść o anonimowej córce wodza Jeftego, złożonej Bogu w ofierze dziękczynnej, wreszcie dzieje Samsona, herosa-nazyrejczyka o nadludzkiej sile - weszły do literatury powszechnej i światowej mitologii. Stały się również źródłem inspiracji dla żydowskiej baśni ludowej, z której wyrosło świeckie piśmiennictwo, nierzadko nawiązujące w diasporze i w dzisiejszym Izraelu do tamtego okresu wewnętrznego chaosu, rozproszenia i kryzysu przywództwa - i dostrzegające powtarzalność mechanizmów historycznych i ludzkich postaw.