W pierwszej części książki (Psychologia miłości) Schopenhauer daje wyraz duchowi swej epoki: dezawuuje mity romantyczne i sentymentalną wizję miłości, przedstawia zakochanie i dobór partnerów w związkach miłosnych w kategoriach naturalizmu, z odpowiednią dla XIX wieku dozą mizoginii, jaką zawiera np. twierdzenie, że zdrada u mężczyzn jest rzeczą naturalną, zaś u kobiet – wynaturzeniem. Druga cześć książki to zbiór kilku pomniejszych tekstów Schopenhauera na temat religii. W głównym z nich, dialogu pomiędzy krytykiem a obrońcą religii, autor omawia potrzebę istnienia religii i pożyteczną rolę, jaką spełniają, przekazując w formie alegorycznej, dostosowanej do poziomu większości ludzi, zasady etyczne i ważne, metafizyczne prawdy na temat człowieka i świata.