Oskubana papuga Rebego. Zmyślone opowieści chasydzkie

Opowieści chasydzkie Gézy Röhriga, węgierskiego poety i undergroundowego rockmana, który sam został chasydem i przeniósł się na Bronx, ukazujące dwudziestowieczne dzieje hipotetycznego Rebego, zostały zmyślone, bo powinny były powstać, ale ich jakoś aż do tego czasu nie było. Było natomiast 9 bram do tajemnic chasydów Jiříego Langera, któremu autor zadedykował swoją książkę – a także poniekąd swoją drogę życiową.

Bohater Oskubanej papugi Rebego, cadyk ze zmyślonych Grujowiec, łączy chasydzką ortodoksję z miłosiernym liberalizmem, a bezprzykładną pobożność z przewrotnością współczesnej ogłady filozoficznej, zawsze wszakże trafiającej do celu, którym jest spotkanie z Bogiem. Nawet jeśli go nie ma. Czy wręcz zwłaszcza, jeśli po Auschwitz go nie ma.

Géza Röhrig (1967), który dzieciństwo spędził w budapeszteńskim sierocińcu i w rodzinie zastępczej, za młodu uprawiał muzyczny underground w legendarnym punkowym zespole Huckleberry, systematycznie prześladowanym przez komunistyczne władze Węgier. Później studiował filologię węgierską i polonistykę oraz reżyserię (w klasie Istvána Szabó). Ukończył szkołę teatralną. Pod wpływem rodziny Rosenthalów sprawującej nad nim opiekę, a także po wizycie w Auschwitz, gdzie znalazł się w ramach wycieczki studenckiej, postanowił zostać chasydem na Bronksie, dokąd wyjechał w 2000 roku. W nowojorskim Jewish Theological Seminary uzyskał dyplom nauczyciela Tory i podjął pracę mełameda.

Jeszcze na Węgrzech zagrał w kilku filmach, a w 2015 roku został odtwórcą głównej roli w węgierskim dramacie Syn Szawła (reż. László Nemes), uhonorowanym następnie Oskarem dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego.

Röhrig jest autorem sześciu zbiorów poezji i tomu prozatorskiego Oskubana papuga Rebego. Pisze po węgiersku.