Polska 1939-1945

Polska napadnięta 1 września 1939 r. przez III Rzeszę, a 17 września przez ZSRR nie doczekała się realnej pomocy wojskowej ze strony państw sojuszniczych – Francji i Wielkiej Brytanii. Poniosła klęskę. Jednak nie oznaczało to końca państwowości polskiej.

Polaków głęboko doświadczyły okupacje niemiecka i radziecka. Po raz pierwszy w historii naród stanął wobec widma totalnej zagłady. Niemcy zastosowali na ziemiach polskich bezprzykładny terror i eksterminację. Utworzyli na ziemiach polskich obozy zagłady i koncentracyjne, w których dokonywali zbrodni ludobójstwa. Rosjanie wymordowali część polskich elit m.in. w Katyniu, prawie sto tysięcy Polaków trafiło do sowieckich łagrów a pół miliona zostało przesiedlonych w głąb ZSRR.

Główny front polskiej walki z Niemcami przez cały okres wojny znajdował się w okupowanym kraju. Na ziemiach polskich ukształtowały się i rozwinęły instytucje Polskiego Państwa Podziemnego, które było fenomenem w okupowanej Europie. W szeregach Armii Krajowej na terenie okupowanej Polski walczyła najliczniejsza podziemna armia świata, która liczyła prawie pół miliona żołnierzy.

Pod koniec II wojny światowej na frontach na Zachodzie walczyło natomiast 200 tys. żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych i 400 tys. żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego na froncie wschodnim w składzie Armii Czerwonej. Jednak latem 1945 r., na mocy porozumień jałtańskich, utworzony został w Moskwie Polski Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej a mocarstwa zachodnie cofnęły uznanie dla Rządu RP na uchodźstwie. Pomniejszona terytorialnie o blisko 80 tys. km 2. Polska znalazła się w sowieckiej strefie wpływów. Na suwerenność przyszło Polakom czekać niestety aż 50 lat, do 1989 roku.