Księga Stulecia Niepodległości. Tom 1-2

Kluczowym momentem programu rocznicowego Ośrodka KARTA „Nieskończenie Niepodległa” jest ukazanie się 12 października KSIĘGI STULECIA NIEPODLEGŁOŚCI. Znajduje się w niej 60 wydarzeń, które zdaniem autorów miały decydujący wpływ na stulecie, w okresie od stycznia 1918 do września 2018 roku. Jest to intrygująca panorama skomponowana z nieoczywistych wypowiedzi i fotografii.

Zbigniew Gluza, prezes Ośrodka, we wstępie do publikacji:
„Zespół KARTY zdecydował się na taką realizację, opierając się na swych dotychczasowych doświadczeniach. Działamy od 1982 roku, śledząc bieg historycznych wydarzeń, a czasem go współtworząc – zachowana w tym okresie neutralność polityczna inspiruje nas do wystąpienia poza narastającą w Polsce polaryzacją społeczną. Zarazem stosowana przez nas od blisko czterech dekad metoda montażu świadectw – zbiorowego dziennika danego czasu – wydaje się nam najlepszą, jeśli nie jedyną możliwą formą źródłowej prezentacji tych stu lat Rzeczpospolitej.”

Z „Księgi Stulecia Niepodległości” można dowiedzieć się m.in.: które procesy dyplomatyczne ostatecznie zadecydowały o tym, że Polska odbudowała swoją niepodległość w sojuszu z USA, Francją i Anglią, jaka była kluczowa rola Romana Dmowskiego i Józefa Piłsudskiego jako ojców niepodległości Polski, w jaki sposób polskie marzenie o mocarstwie wpłynęło na relacje z sąsiadami oraz mniejszościami narodowymi, naznaczając je na kolejne dziesięciolecia, a nieraz do dziś. Nakreślono także kontrast między deklarowaną siłą a katastrofalną słabością i osamotnieniem państwa polskiego zaatakowanego w 1939, przybliżamy wstrząsający proces ujarzmiania i pacyfikacji społeczeństwa w pierwszych latach przejęcia kontroli w państwie przez komunistów. Autorzy poświęcają też dużo miejsca na przedstawienie burzliwych przełomów i kamieni milowych Peerelu: lat 1956, 1968 i 1970 – komentowanych z perspektywy środowiska paryskiej „Kultury”, będącej centrum polityczno-kulturalnym polskiej emigracji, jak również drogowskazem dla rodzącej się krajowej opozycji.

W „Księdze Stulecia Niepodległości” znajdują się także rozdziały opisujące rozpad środowiska „Solidarności” i podział polityczny w ciągu kilku lat po ponownym odzyskaniu niepodległości w 1989 roku. Mowa jest także o łączącym społeczeństwo procesie „powrotu” do Zachodu, osadzającym Polskę w strukturach NATO i UE oraz ogólnie o historii jako narzędziu politycznym, służącym w ciągu ostatniej dekady do budowania nowych podziałów w społeczeństwie.

„Księga” wydana jest w atrakcyjnej szacie graficznej, z równoległą do merytorycznej wizualną historią stulecia, do której wybrane zostaną elementy ikonograficzne odznaczające się najwyższą klasą techniczną i artystyczną.