Rosyjskie poszukiwania sensu i celu...

W rozważaniach historiozoficznych rzeczywistość historyczną postrzega się jako esencję samoistną, o naturze odrębnej, mającej własne cele do spełnienia bądź jako manifestację aktywności ludzkiej, co prowadzi do utożsamienia natury historii z jakimś aspektem natury ludzkiej oraz utożsamienia celu procesu historycznego z celem życia ludzkiego. […] Życie i myśli Czaadajewa zakończyły rosyjską, romantyczną ekskursję w głąb tajemnicy czasu. Tylko odnalezienie sensu i celu życia jednostkowego oraz sen